Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cơ hội để nghề đan lát truyền thống của người Thái ở miền núi xứ Thanh phát triển

Quỳnh Trâm- Ngọc Thỏa - 07:51, 25/11/2022

Nghề đan lát của người Thái ở xã Yên Khương, huyện Lang Chánh đã có từ rất lâu đời. Tuy nhiên do những mặt hàng đồ vật dụng bằng nhựa xuất hiện, giá thành rẻ, tiện lợi nên người dân quên dần những sản phẩm đan lát. Do vậy, người biết đan lát cũng chẳng còn mấy người. Trước thực trạng đó, lãnh đạo xã Yên Khương luôn trăn trở tìm giải pháp để nghề đan lát được duy trì và phát huy, góp phần cải thiện đời sống cho người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Lãnh đạo xã Yên Khương gặp gỡ trao đổi về gìn giữ nghề truyền thống
Lãnh đạo xã Yên Khương gặp gỡ trao đổi về gìn giữ nghề truyền thống

Yên Khương là xã biên giới thuộc huyện Lang Chánh (Thanh Hóa), là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc Thái. Bản Tứ Chiềng cách trung tâm huyện Lang Chánh hơn 30km, là một trong số ít bản còn lưu giữ được nghề đan lát truyền thống của người Thái, tạo nên những nét đặc sắc riêng biệt của vùng đất này. Ở đây, trong bất cứ gia đình nào cũng có thể tìm thấy những vật dụng như rổ rá, mâm... mây được đan lát, bởi bàn tay của những nghệ nhân trong vùng.

Theo lời giới thiệu của lãnh đạo xã, chúng tôi tìm đến nhà ông Lò Văn Quang, một thợ đan lát có tiếng ở Tứ Chiềng. Ông Quang bảo, ở bản ông, những chàng trai người Thái ngày xưa lúc biết đi rừng, biết cầm rựa phát rẫy là đã biết đan lát. Do vậy, ông chỉ cần quan sát người khác làm, rồi một vài lần mày mò, là có thể nắm vững các kỹ thuật đan và sáng tạo ra nhiều cách đan lát khác nhau.

Ông Quang cho biết, để làm ra những chiếc gùi lúa, nia sẩy lúa, mâm… người thợ phải vào rừng chọn lựa những loại dây mây làm nguyên liệu. “Đầu tháng, tôi cùng một vài người trong làng vào rừng sâu bứt mây và chọn tre. Mỗi chuyến đi như vậy mất vài ngày, có khi hàng tuần liền. Mình cẩn thận bứt rồi phân loại mây ngay trong rừng. Từng độ tuổi khác nhau, tre, mây mình chọn sẽ phù hợp với mỗi dụng cụ riêng”.

Theo ông, đàn ông Tứ Chiềng ai cũng biết đan lát, nhưng để đan đẹp, khéo và bền thì không phải ai cũng làm được. Với mỗi dụng cụ như bế, giỏ, mâm… người thợ phải có kinh nghiệm và nắm vững kỹ thuật đan cho từng loại. Chỉ cần chăm chỉ và chịu khó, kiên trì thì sẽ biết đan đẹp.

Quá trình hoàn thành một sản phẩm tùy thuộc vào độ khó. Các sản phẩm ông làm ra nổi tiếng tinh xảo và rất công phu. Cầm trên tay chiếc mâm màu cánh gián có độ tuổi mười năm, ông Quang cho biết: Những chiếc nia, mẹt hay gùi được người dân bảo vệ cẩn thận bằng cách treo thường xuyên trên giàn bếp. Làm như vậy sẽ chống được mối mọt và tăng độ dẻo dai.

Theo ông Quang, trước kia sản phẩm bà con làm ra, chủ yếu để dùng và làm quà biếu. Dần dần nhu cầu sử dụng tăng lên, bà con mang ra chợ bán, kiếm thêm ít tiền mua thực phẩm. Sau này, ở thị trường có nhiều vật dụng gia đình được sản xuất từ nhựa giá rẻ và tiện lợi, thế chỗ cho các sản phẩm đan lát. Vì vậy, sản phẩm đan lát của bà con người Thái cũng ít người mặn mà, kéo theo là những người thợ đan giỏi trong vùng phần nhiều đã lớn tuổi, có nhiều người đã mất, trong khi thế hệ trẻ trong làng không thích công việc này.

Ông Lò Văn Quang vào rừng chặt vầu làm nguyên liệu đan lát
Ông Lò Văn Quang là một trong số ít người luôn trăn trở giữ nghề đan lát

“Nghề đan lát không đem lại giá trị kinh tế cao mà người thợ chỉ vì muốn giữ lại nét văn hóa của tổ tiên. Chính vì thu nhập từ bán sản phẩm thấp bấp bênh, trong khi công đoạn thủ công và thời gian hoàn thành một sản phẩm khá lâu nên số người theo nghề đan lát giờ đây rất ít”, ông Quang chia sẻ.  

Trăn trở với nghề truyền thống đang dần mất đi,  ông Quang chỉ biết gửi gắm vào những đường đan lát trên từng sản phẩm mà ông làm ra; ông nghĩ rằng, những chiếc giỏ, chiếc mâm, chiếc nia…mai này sẽ trở thành những kỷ vật của gia đình do không có người tiếp nối.

Ông Lò Ngọc Tuyến, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Khương cho biết: Xã hiện có khoảng 40 hộ làm nghề đan lát, các sản phẩm làm ra chủ yếu được bà con mang ra chợ tiêu thụ. Giá của mỗi sản phẩm từ 60 -250 ngàn, cũng mang lại thu nhập cho các hộ làm nghề đan lát khoảng 3 triệu/tháng để cải thiện cuộc sống.

Đặc biệt, từ xu hướng vận động người dân sử dụng những vật dụng thân thiện với môi trường, là cơ hội cho những sản phẩm làm từ nguyên liệu tự nhiên được nhiều người tiêu dùng sử dụng. Như vậy nghề đan lát có thể phát huy trở lại, bà con sẽ có thu nhập cao hơn. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn là bài toán khó, bởi Yên Khương là một địa phương nghèo, thiếu kinh phí để hỗ trợ nghề truyền thống phát triển.

Hiện nay, xã đang kỳ vọng, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn I: 2021-2025 đang triển khai thực hiện, trong đó có nhiều dự án, nội dung và mục tiêu để giải quyết các vấn đề khó khăn, thiết yếu phục vụ dân sinh của địa phương, trong đó có chính sách hỗ trợ bảo tồn và phát huy nghề truyền thống của đồng bào DTTS. 

"Mới đây, xã cũng đã phối hợp với Trung tâm giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên của huyện mở lớp hướng dẫn nghề đan lát cho 35 học viên trên địa bàn. Đồng thời, động viên bà con, những người biết nghề cố gắng duy trì bảo tồn, lưu giữ những sản phẩm truyền thống độc đáo; quan tâm hơn nữa đến việc truyền nghề, dạy nghề cho con cháu và những người yêu thích nghề đan lát", ông Phó Chủ tịch xã chia sẻ. 

Tin cùng chuyên mục
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 08:42, 28/03/2024
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 08:37, 28/03/2024
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 08:33, 28/03/2024
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 08:25, 28/03/2024
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 08:24, 28/03/2024
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 08:20, 28/03/2024
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 08:17, 28/03/2024
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 08:05, 28/03/2024
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 07:53, 28/03/2024
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 07:34, 28/03/2024
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.