Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cuba với nền văn hoá đậm dấu ấn Taíno

Duy Ly - 15:10, 23/06/2022

Ở nửa bên kia bán cầu, đất nước Cuba được biết đến với nền văn hoá đặc sắc, có sự hoà trộn, tiếp thu nhiều nền văn hoá trên thế giới. Song song với đó, người dân Cuba luôn có ý thức gìn giữ những truyền thống văn hoá bản địa, trong đó có văn hoá đậm dấu ấn của người Taíno - một trong những nền văn hoá quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống người Cuba hiện nay.

Hình ảnh mô tả người Taíno cổ
Hình ảnh mô tả người Taíno cổ

Thổ dân Taíno sinh sống chủ yếu ở khu vực biển Caribean (Ca-ri-bê) từ năm 1200 đến 1500 sau Công nguyên. Khi nhà thám hiểm Christopher Columbus đến đảo Guanahani (một hòn đảo ở Bahamas, là vùng đất đầu tiên ở Châu Mỹ được nhìn thấy và ghé thăm trong chuyến đi đầu tiên của Christopher Columbus vào 12/10/1492), ông đã chạm trán với người Taíno, những người mà ông mô tả trong các bức thư là “vẫn khỏa thân như ngày họ được sinh ra”.

Taíno có hệ thống tôn giáo, chính trị và xã hội phân cấp phức tạp. Vào thời điểm Columbus khám phá, người Taíno là những người bản địa đông nhất ở Caribê và sinh sống ở những nơi ngày nay là Cuba, Jamaica, Haiti, Cộng hòa Dominica, Puerto Rico và Quần đảo Virgin. Đến năm 1550, người Taíno gần như tuyệt chủng, nhiều người đã phải chống chọi với căn bệnh đậu mùa và cuộc chinh phạt của thực dân Tây Ban Nha. Tuy nhiên, người Taíno không biến mất hoàn toàn, họ vẫn còn ảnh hưởng trong tín ngưỡng, tôn giáo, ngôn ngữ và âm nhạc của các nền văn hóa vùng Caribe, trong đó có Cuba.

Hình ảnh Christopher Columbus chạm trán với người Taíno khi ông lần đầu đặt chân đến vùng đất này
Hình ảnh Christopher Columbus chạm trán với người Taíno khi ông lần đầu đặt chân đến vùng đất này

Cái tên Cuba ngày nay thực chất bắt nguồn từ ngôn ngữ Taíno, nghĩa là nơi đất dồi dào màu mỡ. Tại vùng El Güirito, thuộc tỉnh Holguín và khu vực La Caridad de los Indios thuộc Vườn Quốc gia Sierra del Cristal, người dân nơi đây có vẻ ngoài khác biệt so với những nơi khác trong khu vực. Họ có khuôn mặt vuông, gò má cao, da nâu đỏ đặc trưng. Nhiều người sinh sống trong những ngôi nhà mái lợp lá cọ, canh tác nông nghiệp truyền thống như người Taíno cổ. Trong các nghi lễ với người đã khuất, họ thường duy trì phong tục xát vỏ ốc xà cừ trên bề mặt ngôi mộ để xua đuổi ma quỷ và cái xấu.

Cuba ngày nay không chỉ công nhận mà còn chú trọng gìn giữ những nét văn hóa truyền thống của người Taíno. Không những vậy, họ còn tìm cách để quảng bá rộng rãi văn hoá đặc sắc này đến du khách, thúc đẩy phát triển du lịch. Đến với Cuba, du khách sẽ được thưởng thức ẩm thực đặc sắc đậm chất Taíno. Các thành phần chính trong các món ăn chủ yếu là dầu dừa, sữa, annatto (một loại màu thực phẩm được làm từ hạt của cây achiote chủ yếu trồng ở Trung và Nam Mỹ), rau mùi và các loại gia vị khác. Tại đây, bạn cũng có thể thưởng thức Chorote, một thức uống truyền thống được làm từ cacao, nước cốt dừa và bột vỏ hạt mã đề.

Bên cạnh ẩm thực, những giai điệu của âm nhạc truyền thống “Kiribá - Nengón” cùng với những điệu nhảy đã quyến rũ những vị khách đến với Cuba. Các nhạc công ở địa phương sẽ sử dụng những nhạc cụ truyền thống như Guayo, Maracas, Marimbula, Bongo, Tres… để chào đón du khách, sau đó các vũ công sẽ đến mời họ nhảy và rồi bữa tiệc chào mừng bắt đầu mang theo niềm vui ngập tràn.

Các nhạc công địa phương đang chơi nhạc cụ truyền thống của người Taíno để chào đón du khách đến với Cuba
Các nhạc công địa phương đang chơi nhạc cụ truyền thống của người Taíno để chào đón du khách đến với Cuba

“Âm nhạc Kiribá - Nengón và văn hóa ẩm thực của chúng tôi bắt nguồn từ đời sống của người nông dân Taíno. Cả hai đều ra đời từ trước khi nhà thám hiểm Columbus đặt chân tới Cuba”, bà Teresa Roché Lore, thành viên một nhóm nhạc truyền thống giải thích.

Là một người dành phần lớn thời gian cuộc đời để nghiên cứu về người Taíno, ông Alejandro Hartmann Matos - nhà sử học ở thành phố Baracoa, ước tính có ít nhất 4.000 người Cuba mang trong mình gen di truyền kế thừa từ thổ dân Taíno. Theo ông Matos, tỷ lệ trung bình những người có gen di truyền Taíno là 8% trên toàn quốc và hơn 15% ở các tỉnh phía đông Cuba. “Nhiều người trong các cộng đồng khác có dòng máu Taíno như chúng tôi đều tự hào về di sản của mình”, ông Isolino Cobas Romero, một người nông dân sống tại El Güirito nói.

Hiện tại, người dân El Güirito đã được hưởng các dịch vụ công của nhà nước như phòng khám, trường học và các khu nhà định cư mới. Nhưng phong cách sống của cộng đồng vẫn duy trì nhiều nghi lễ cổ xưa theo giá trị tinh thần của người Taíno. Họ vẫn cầu nguyện Mặt trời, Mặt trăng và Đất Mẹ ban phước trước khi thu hoạch, hoặc lấy vỏ và lá cây làm phương thuốc chữa bệnh.

Hơn 8% người Cuba có gen Taíno
Hơn 8% người Cuba có gen Taíno

“Thực dân Tây Ban Nha có thể đã làm biến mất phần lớn tổ tiên của chúng tôi, nhưng họ không thể xóa bỏ được gốc rễ người Taíno. Chúng tôi sẽ không để truyền thống tốt đẹp này mai một”, ông Francisco Ramírez Rojas (82 tuổi), người đứng đầu gia tộc Rojas Ramírez, một gia đình mang dòng máu Taíno cho biết. 

Không chỉ truyền lại kiến ​​thức và phong tục Taíno cho con cháu mình, ông Francisco khẳng định, việc tổ chức những trải nghiệm âm nhạc và ẩm thực bản địa tại El Güirito là một cách hữu hiệu để vừa bảo tồn văn hóa truyền thống, vừa mang lại thu nhập cho người dân địa phương.

Tin cùng chuyên mục
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 08:42, 28/03/2024
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 08:37, 28/03/2024
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 08:33, 28/03/2024
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 08:25, 28/03/2024
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 08:24, 28/03/2024
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 08:20, 28/03/2024
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 08:17, 28/03/2024
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 08:05, 28/03/2024
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 07:53, 28/03/2024
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 07:34, 28/03/2024
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.