Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nguồn lực đầu tư cho công tác di dân khỏi vùng nguy hiểm: Nơi nào cũng kêu thiếu (Bài 1)

Thanh Hải - 11:27, 20/06/2022

LTS: Thực tế hiện nay, việc di dân, tái định cư khỏi vùng nguy hiểm cũng như khắc phục hậu quả thiên tai, chủ yếu dựa vào nguồn lực ngân sách nhà nước. Dù Chính phủ đã rất quan tâm bố trí kinh phí, song còn ở mức rất thấp so với yêu cầu. Trong khi đó, nguồn lực từ xã hội hóa và các nguồn hợp pháp khác lại gần như đang “bỏ trống”, chưa thể tận dụng, khai thác được.

Nhà sinh hoạt cộng đồng bản Nam Tiến 2, xã Bảo Nam, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) xuất hiện nhiều vết nứt, sụt lún hơn 80cm, và không thể an tâm sử dụng
Nhà sinh hoạt cộng đồng bản Nam Tiến 2, xã Bảo Nam, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) xuất hiện nhiều vết nứt, sụt lún hơn 80cm, và không thể an tâm sử dụng

Thiếu kinh phí dẫn đến chậm tiến độ, thậm chí công trình phải… “đắp chiếu” dài ngày, hay người dân sống bất an nơi vùng sạt lở... luôn là vấn đề rất đáng lo ở nhiều dự án di dân khỏi vùng nguy hiểm. Kinh phí là vấn đề được nói đến nhiều nhất, bàn nhiều nhất, nhưng lại không được giải quyết rốt ráo là nguyên nhân chính làm cho cuộc sống của người dân ở vùng nguy hiểm, đa phần là vùng DTTS luôn trong tình trạng bất an kéo dài.

“Sống treo” trên vùng nguy hiểm

Tính đến nay, Nghệ An đang có 33 điểm sạt lở gây ảnh hưởng trực tiếp đến 612 hộ dân với 3.044 nhân khẩu. Dẫn đầu những địa phương có khu vực sạt lở, ngập úng, lũ lụt nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản Nhân dân là huyện Kì Sơn.

Qua thống kê, huyện này có 9 điểm thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, đe dọa cuộc sống của 384 hộ dân, 2.009 nhân khẩu ở các xã Mường Típ, Bảo Nam, Mường Ải, Tà Cạ, Mỹ Lý, Phà Đánh, Chiêu Lưu.

Ông Xeo Phò Thuyên, người dân bản Nam Tiến 2, xã Bảo Nam, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) kể khổ: Bản ta có nhiều vết nứt lớn, xuất hiện từ năm 2018. Cứ mỗi mùa mưa, vết nứt lại rộng thêm. Cả bản ai cũng lo nhưng chưa biết chuyển đến sinh sống ở đâu để ổn định cuộc sống.

80% địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình thường xuyên bị ngập, có nơi ngập sâu (Trong ảnh là cầu Kiến Giang tại thị trấn Kiến Giang, huyện Lệ Thủy bị ngập nặng trong đợt mưa lũ năm 2020)
80% địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình thường xuyên bị ngập, có nơi ngập sâu (Trong ảnh là cầu Kiến Giang tại thị trấn Kiến Giang, huyện Lệ Thủy bị ngập nặng trong đợt mưa lũ năm 2020)

Quảng Bình cũng là địa phương có nhiều điểm sạt lở, ngập úng nguy hiểm, đe dọa cuộc sống người dân mỗi mùa mưa bão. Qua khảo sát sơ bộ, toàn tỉnh đang có hơn 60 điểm sạt lở, ngập úng tập trung nhiều tại các huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa, Lệ Thủy, Bố Trạch… với kế hoạch, phương án di dời hàng năm cần thực hiện là hơn 10.000 hộ.

Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy (Quảng Bình) Đặng Đại Tình chia sẻ: Nhiều địa phương ở tỉnh Quảng Bình nằm trong vùng cần phải di dân do nguy hiểm khi có mưa bão. Riêng huyện Lệ Thủy, thì 80% địa bàn dễ ngập úng; nhiều vùng ngập sâu như Sơn Thủy, Dương Thủy…; nhiều vùng dễ bị sạt lở nặng như Chung Thủy, Kim Thủy, Ngân Thủy… Tính ra, số lượng hộ dân dễ bị tác động bỡi ngập, sạt lở là khoảng 2.000 hộ.

Đó chỉ là một số ví dụ trong hàng nghìn trường hợp tương tự như vậy trên địa bàn cả nước. Câu chuyện người dân “sống treo” trên vùng nguy hiểm, là thực trạng đáng lo ở nhiều địa phương . Lâu nay, người dân ở vùng miền núi quen sống ven khe suối, dưới chân đồi núi nên nguy cơ ngập úng, sạt lở, lũ quét là điều khó tránh khỏi. 

Ở khu vực đồng bằng, nhiều vùng khu dân cư nằm ở vùng trũng, gần sông trong khi việc đô thị hóa nhanh dẫn đến hệ thống mương, cống tiêu không đáp ứng mưa lũ với tần suất lớn, cũng đã đối mặt với ngập úng nặng trong mùa mưa bão.

Xin được trích dẫn ý kiến của một người dân ở vùng miền núi Kim Bảng, xã Minh Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) để nói về thực trạng chán nản, khi phải vướng dự án “treo”: Bao đời nay, dân làng chúng tôi luôn thấp thỏm khi lũ về. Dự án di dân khẩn cấp vùng ngập lụt, được phê duyệt gần 10 năm, đang rơi vào cảnh “đi chẳng được, ở chẳng xong”. Hàng chục hộ dân vùng miền núi Kim Bảng vẫn chưa thể ra khỏi vùng ngập lụt.

Khu vực Đoàn Kinh tế Quốc phòng 337 đóng quân đang bị sạt lở nghiêm trọng trong đợt mưa lũ năm 2020
Khu vực Đoàn Kinh tế Quốc phòng 337 đóng quân (Quảng Trị) đang bị sạt lở nghiêm trọng trong đợt mưa lũ năm 2020

Địa phương nào cũng kêu thiếu

Rất nhiều hộ dân nằm trong vùng nguy hiểm cần phải được di dân, nhưng chưa thể thực hiện. Trong khi đó, chính quyền các địa phương dù đã rất cố gắng, nhưng vẫn chưa có cách nào khác để giải quyết dứt điểm. Nhiều địa phương thừa nhận đang “bất lực”, chưa thể giải quyết dứt điểm các điểm nguy cơ cao về sạt lở đất, lũ ống, lũ quét, ngập lụt... để bảo đảm an toàn cho người dân trong mùa mưa bão. Trong rất nhiều nỗi lo mà chính quyền các địa phương cho biết, thì đáng lo nhất là vấn đề thiếu kinh phí để thực hiện.

Ông Đặng Trọng Vân, Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) cho biết: Thực tế thì việc bố trí nguồn vốn chưa lồng ghép được vào các dự án; bố trí còn theo lộ trình, chương trình nhỏ giọt nên chưa phù hợp nhu cầu thực tiễn dẫn tới công trình, dự án kéo dài thời gian.

Nhìn từ Nghệ An, nhu cầu về bố trí ổn định dân cư khỏi vùng nguy hiểm là rất lớn. Nhưng, kết quả điều tra tại các địa phương và số liệu báo cáo của Chi cục Phát triển Nông thôn Nghệ An, tổng số vốn đã đầu tư bố trí ổn định dân cư từ năm 2011 đến 2018 là 496,494 tỷ đồng, đạt 38,57% mục tiêu quy hoạch đến 2020. 

Tỉnh Nghệ An đang có 13 dự án di dân, sắp xếp lại dân cư thực hiện dở dang, với tổng số vốn là 124,496 tỷ đồng/752,767 tỷ đồng (vốn được duyệt) đã cho thấy, khả năng cân đối ngân sách không đáp ứng được nhu cầu dẫn tới dự án “đổ bể”, chậm tiến độ.

Nhiều tuyến đường ở Vũ Quang (Hà Tĩnh) bị sạt lở nghiêm trọng đe dọa cuộc sống người dân (ảnh chụp mùa mưa bão năm 2021)
Nhiều tuyến đường ở Vũ Quang (Hà Tĩnh) bị sạt lở nghiêm trọng đe dọa cuộc sống người dân (ảnh chụp mùa mưa bão năm 2021)

Trong rất nhiều lý do nói về dự án “treo”, về nguồn lực đầu tư cho công tác di dân khỏi vùng nguy hiểm, người ta thường đề cập nhiều đến nguyên nhân thiếu vốn, vướng mặt bằng... Mặt khác, địa bàn bố trí dân cư tập trung chủ yếu ở vùng xa, vùng không thuận lợi, vùng miền núi và DTTS (do điều kiện tự nhiên và quỹ đất), yêu cầu kinh phí để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng các khu TĐC rất lớn, trong khi nguồn vốn đầu tư của Trung ương là chủ yếu, nhưng lại phân bổ nhỏ giọt.

Thêm vào đó, các chương trình, dự án di dân vùng nguy hiểm, chưa huy động được các nguồn vốn hợp pháp khác (như xã hội hóa), do thiếu nguồn lực, đã dẫn đến thời gian thực hiện dự án kéo dài, thậm chí đổ bể. Bên cạnh đó, việc chậm triển khai hoặc triển khai không dứt điểm đã làm tăng kinh phí đầu tư theo thời gian, cũng đã góp phần làm cho dự án không hoàn thành theo tiến độ kế hoạch.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành từng phát biểu tại Hội nghị toàn quốc về công tác PCTT và TKCN năm 2022 rằng: Đầu tư cho phòng, chống thiên tai là đầu tư cho phát triển bền vững. Do đó, cần quan tâm tăng đầu tư từ ngân sách nhà nước, đa dạng hoá nguồn lực, sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư,

Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng đa dạng hóa được nguồn lực thực hiện. Vì vậy, việc đầu tư cho việc di dân khỏi vùng nguy hiểm, dù là rất cấp bách nhưng vẫn đang tiếp tục thực hiện theo kiểu “cân, đong, đo, đếm”… Và khi đã như vậy thì chuyện: “đầu tư dàn trải”; “dự án cấp bách… tiến độ rùa bò”; "Dân khổ vì dự án treo"... cũng là hiển nhiên.

Tin cùng chuyên mục
Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Vị trí đất được cấp ở xa, địa hình giao đất giao rừng đi lại khó khăn, sai lệch diện tích giữa hồ sơ và thực địa, nhu cầu người dân lớn nhưng quỹ đất ít… là những khó khăn, vướng mắc đang gây ảnh hưởng lớn đến việc giao đất, giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp ở Nghệ An.
Tin nổi bật trang chủ
Tiếp tục phát huy tính tiên phong, gương mẫu, xứng đáng với niềm tin của cử tri và nhân dân

Tiếp tục phát huy tính tiên phong, gương mẫu, xứng đáng với niềm tin của cử tri và nhân dân

Chiều 28/3, tại Nhà Quốc hội, phát biểu tại lễ phát động thi đua hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946-6/1/2026) do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ: Hưởng ứng phong trào thi đua với nhiều nội dung trọng tâm, các vị đại biểu Quốc hội phát huy tinh thần tiên phong, gương mẫu với bản lĩnh chính trị vững vàng, có nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc, trí tuệ cho Quốc hội, xứng đáng với niềm tin của cử tri và nhân dân.
Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Thời sự - Phương Nghi - 2 giờ trước
Về với đồng bào Khmer ở các tỉnh như Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu… mới cảm nhận được không khí đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer đang tới gần. Đi qua từng phum sóc, chúng tôi cảm nhận được không khí rộn ràng, náo nức chuẩn bị đón tết cổ truyền của đồng bào qua từng việc làm, hoạt động cụ thể.
Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Thời sự - Sỹ Hào - 2 giờ trước
Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang dư hàng nghìn tỷ đồng nhưng lại không sử dụng để điều tiết giá xăng dầu trên thị trường. Đặc biệt người dân ở nhiều địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi phải mua giá xăng dầu theo giá vùng 2, gánh thêm một khoản chi phí, khiến cho cuộc sống đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 2 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 2 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 2 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 2 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 2 giờ trước
UBND tỉnh Quảng Nam vừa có Quyết định giao chỉ tiêu giảm nghèo năm 2024 cho các địa phương trong tỉnh.
Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Kinh tế - An Yên - 3 giờ trước
Vị trí đất được cấp ở xa, địa hình giao đất giao rừng đi lại khó khăn, sai lệch diện tích giữa hồ sơ và thực địa, nhu cầu người dân lớn nhưng quỹ đất ít… là những khó khăn, vướng mắc đang gây ảnh hưởng lớn đến việc giao đất, giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp ở Nghệ An.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 3 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.