Xích đồng nam còn gọi là mò đỏ, bấn đỏ, vây đỏ, ngọc nữ đỏ, lẹo cái, người Thái gọi là co púng pính... có vị hơi đắng, mùi hôi, tính mát. Xích đồng nam phân bố rải rác ở nước ta, được Nhân dân dùng làm thuốc chữa bệnh. Để có thể thu hái được loài dược liệu này người dân thường phải gom từng cây một, cắt khúc và phơi khô. Cây xích đồng nam được dùng khá nhiều trong dân gian làm thuốc điều trị một số bệnh sau:
Bạch hoa xà thiệt thảo hay còn gọi là giáp mãnh thảo, cây lữ đồng, xà thiệt thảo… là loại thảo dược dân gian, gần gũi với đời sống người nông dân Việt Nam. Bạch hoa xà thiệt thảo có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu và đặc biệt hiệu quả trong hỗ trợ chữa trị các bệnh như u bướu, ung thư. Dưới đây là những bài thuốc dân gian từ cây xà thiệt thảo được sử dụng phổ biến trong hỗ trợ điều trị ung thư đem lại hiệu quả tốt nhất.
Bài thuốc dân gian chữa bệnh viêm khớp từ nguồn nguyên liệu quen thuộc như cà tím, đu đủ,… được nhiều người bệnh áp dụng. Đây là phương pháp an toàn, ít tác dụng phụ và tiết kiệm chi phí. Sau đây là những bài thuốc dân gian mang lại hiệu quả trong chữa bệnh.
Trong vườn nhà, bà con có thể trồng những cây vừa dùng làm thuốc, vừa dùng làm rau gia vị để tăng thêm hương vị cho món ăn. Điều này sẽ giúp việc phòng và điều trị bệnh trở nên nhẹ nhàng, đơn giản và hiệu quả hơn rất nhiều. Sau đây là một số bài thuốc từ những cây thuốc trong vườn nhà cho bà con tham khảo.
Núc nác hay còn gọi là hoàng bá nam, mộc hồ điệp, so đo thuyền, lin may...là một vị thuốc mọc hoang ở nhiều vùng trên nước ta. Vị thuốc này có vị đắng ngọt, tính mát, có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, chống dị ứng và làm giảm tính thấm của các màng mao mạch. Sau đây là một số bài thuốc có sử dụng cây núc nác.
Cây đại tướng quân còn có tên gọi khác là là cây náng, tỏi voi, chuối nước… có vị cay và đắng, thân cây có tính ấm, lá cây và hạt cây có tính mát, tuy nhiên phần củ cây đại tướng quân có chứa độc tố. Cây đại tướng quân không chỉ là một loài cây để làm cảnh, với những tín ngưỡng về phong thủy mà nó còn là một vị thuốc chữa bệnh vô cùng hiệu quả, được sử dụng để trị đau nhức xương khớp, trật gân, bong .... Sau đây là một số bài thuốc dân gian chữa bệnh hiệu quả từ cây đại tướng quân.
Thầu dầu tía còn có các tên gọi khác như: đu đủ tía, tỳ ma, dầu ve… Cây thường mọc ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước. Thầu dầu tía có vị cay, ngọt, tính bình, có thể dùng trực tiếp hoặc kết hợp với các loại cây khác giúp điều trị bệnh trĩ, ngăn ngừa viêm nhiễm búi trĩ, làm giảm cảm giác ngứa rát, đau đớn; đồng thời nó còn có khả năng làm teo nhỏ búi trĩ hiệu quả.... Sau đây là một số bài thuốc chữa bệnh trĩ từ cây thầu dầu tía:
Sa nhân là loại cây mọc hoang nhiều ở vùng rừng núi, dưới tán cây râm mát, tiếng Tày còn gọi là mác nẻng, tiếng Thái là co nénh. Bộ phận dùng làm thuốc là hạt quả. Sa nhân có vị cay, tính ấm có tác dụng hành khí, hóa thấp, kiện tỳ, kháng khuẩn, kích thích tiêu hóa… Sau đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ sa nhân tím.
Trong dân gian vẫn lưu truyền khá nhiều bài thuốc chữa bệnh tổ đỉa. Dưới đây là một số bài thuốc tiêu biểu bà con có thể tham khảo:
Bồng bồng là loại cây mọc hoang hoặc được trồng ở rất nhiều nơi, nhất là các tỉnh ven biển và hải đảo. Cây bồng bồng có vị chua và tính mát. Bồng bồng thường dùng để trị hen phế quản, hen suyễn, cảm sốt, ho, viêm đường hô hấp… Sau đây là một số bài thuốc có sử dụng cây bồng bồng.
Cây chìa vôi hay còn có tên gọi khác là bạch liêm, dây chìa vôi, bạch phấn đằng hoặc cây đau xương. Cây chìa vôi được biết đến với công dụng giúp những bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm, cải thiện được những cơn đau nhức, giúp điều trị và phòng ngừa được nhiều loại bệnh khác. Sau đây là một số bài thuốc có sử dụng cây chìa vôi.
Chuối hột còn được gọi là chuối chát, có tác dụng giải độc, thoát nhiệt, giải phiền, lợi tiểu, tiêu độc. Là vị thuốc dễ kiếm, rẻ tiền mà chữa được nhiều bệnh như sỏi thận, tiểu đường, huyết áp cao, tăng mỡ...
Đau dạ dày là căn bệnh phổ biến về đường tiêu hóa thường xuyên gây ra tình trạng đau bụng dai dẳng, táo bón hoặc đầy hơi khiến thể trạng người bệnh luôn mệt mỏi, gầy yếu. Những loại lá cây vốn quen thuộc trong vườn nhà, cây mọc dại ven đường hay mọc trên rừng hoang đều có thể trở thành bài thuốc hữu dụng để chữa căn bệnh. Dưới đây là một số bài thuốc từ những lá cây quen thuộc trong vườn.
Một số bài thuốc nam đơn giản dưới đây có thể là phương tiện rất hữu ích trong việc phòng chống bệnh tật, bảo vệ và nâng cao sức khoẻ cho đồng bào vùng lũ.
Thời tiết lạnh dễ gây cảm mạo phong hàn. Người bệnh thường biểu hiện mệt mỏi, chóng mặt, sổ mũi, nhức đầu và những dấu hiệu khó chịu khác. Việc lựa chọn các bài thuốc để chủ động phòng chống các bệnh do hàn tà gây ra rất cần thiết.
Cây vòi voi hay còn gọi là cẩu vĩ trùng, dền voi, đại vĩ đao, cấu vĩ trùng... có vị đắng, hơi cay, mùi hăng. Với tác dụng chính là giảm đau, giảm sưng viêm, thanh nhiệt, giải độc... cây vòi voi điều trị một số bệnh lý xương khớp như sưng đau mỏi gối, phong tê thấp, mụn nhọt… Sau đây là một số bài thuốc từ cây vòi voi.
Cây muồng trâu là loài thực vật mọc hoang nhiều ở các tỉnh của nước ta. Các bộ phận của cây đều có tác dụng dược lý và được sử dụng để chữa trị các bệnh lý thường gặp như táo bón, chàm, vảy nến, dị ứng, nấm da, thấp khớp… Người bệnh có thể áp dụng một số bài thuốc dưới đây:
Thiên niên kiện hay còn gọi là cây bao kim, sơn thục, ráy hương, duyên, vắt vẻo… có vị đắng, cay, tính ấm, tác dụng trừ phong thấp, mạnh gân xương…Sau đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ thiên niên kiện.
Bòng bong hay còn gọi là Hải kim sa. Bòng bong có vị ngọt, tính hàn có tác dụng làm thông lâm, thanh nhiệt, giải độc và lợi thấp... Dưới đây là một vài cách chữa bệnh từ cây bòng bong:
Củ nâu hay còn gọi là thự lương, giả khôi,… mọc hoang ở nhiều vùng rừng núi phía Bắc nước ta, là thảo dược có vị ngọt nhẹ, tính hàn, tác dụng cầm máu, sát trùng, hoạt huyết và còn được dùng để điều trị khí hư ở phụ nữ, tiêu chảy, kiết lỵ, liệt nửa người…
