Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

“Giải mã” những phục sức trong lễ hội của người Gié Triêng

Tấn Vịnh - 19:34, 22/08/2024

Dân tộc Gié Triêng sinh sống tập trung ở tỉnh Kon Tum và một bộ phận cư trú ở huyện Nam Giang, Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Đây là dân tộc còn bảo tồn nhiều dấu ấn văn hóa cổ xưa, đặc biệt là trong tập quán, lễ hội và phục sức và những trang phục truyền thống để thực hành trong sinh hoạt văn hóa, lễ hội mang đậm sắc màu hoang sơ và giàu tính nhân văn.

Trong Lễ hội ăn than, những người ăn than đội chiếc mũ làm bằng lá cây vừa gùi than về làng, vừa thổi đinh tút
Trong Lễ hội ăn than, những người ăn than đội chiếc mũ làm bằng lá cây vừa gùi than về làng, vừa thổi đinh tút

Trong Lễ hội ăn than, người được cử đi đốt than phải đội chiếc mũ làm bằng lá của cây thuộc họ lồ ô, gọi là long kliă klao. Lá của cây này có cọng dài, lá mỏng, màu sáng hơi trắng và chắc bền, không dễ bị rách. Phía trước mũ tạo hình chóp như mỏ chim và phía sau tạo tua rua. Theo quan niệm của đồng bào Gié Triêng, chiếc mũ chính là lễ vật kết nối con người với thần linh.

 Những người ăn than được cõng lên nhà rông để ăn mừng
Những người ăn than được cõng lên nhà Rông để ăn mừng

Khi thực hành nghi lễ, thanh niên trai tráng, khỏe mạnh cõng những người đi đốt than lên nhà Rông để ăn mừng. Sau khi già làng cầu khấn thì những người đi lấy than đồng loạt ném chiếc mũ hình chim lên trên mái nhà, nơi đặt các sọ thú. Khi những chiếc mũ ấy trúng đích, vành mũ treo vào chiếc sừng tức là lời khấn đã linh ứng, mọi người đều toại nguyện, hứa hẹn mùa rẫy mới bội thu, ngô, lúa đầy kho, cuộc sống dân làng no ấm.

Những người đàn ông mặc váy, cải trang thành phụ nữ khi thổi đinh tút
Những người đàn ông mặc váy, cải trang thành phụ nữ khi thổi đinh tút

Nét khác lạ trong trang phục truyền thống dân tộc Gié Triêng so với các dân tộc khác thể hiện ở tấm áo khoác thổ cẩm. Tấm áo khoác được đồng bào sử dụng khá phổ biến trong cuộc sống hằng ngày cũng như trong các sinh hoạt lễ hội. 

Những người ăn than ném chiếc mũ hình chim lên nơi đặt các sọ thú trong nhà làng để mong những lời cầu khấn được linh ứng
Những người ăn than ném chiếc mũ hình chim lên nơi đặt các sọ thú trong nhà làng để mong những lời cầu khấn được linh ứng

Phụ nữ khoác tấm áo choàng lên vai, thả dài xuống lưng, buộc cố định về trước ngực. Tấm áo choàng vào thân người, tạo nên nét dịu dàng, nữ tính của các cô gái Gié Triêng. Khi múa, tấm áo khoác nhẹ nhàng chuyển động theo nhịp điệu nhún nhảy, tạo thành “dòng suối” thổ cẩm tươi tắn sắc màu.

Trước Lễ hội cúng lúa trăm, bà chủ nhà cùng một số phụ nữ trong làng sẽ đi hái lá, hoa cỏ để chuẩn bị kết thành từng chùm trang trí trên mái tóc
Trước Lễ hội cúng lúa trăm, bà chủ nhà cùng một số phụ nữ trong làng sẽ đi hái lá, hoa cỏ để chuẩn bị kết thành từng chùm trang trí trên mái tóc

Một điều đặc biệt nữa trong phục sức của người Gié Triêng là khi thổi đinh tút - một loại nhạc cụ làm bằng ống nứa, thường được sử dụng trong Lễ cúng lúa thì người thổi phải cải trang. Chỉ có cánh mày râu mới được biểu diễn loại nhạc cụ này. Dẫu già hay trẻ họ đều phải cải trang thành phụ nữ. Theo quan niệm của đồng bào, âm thanh của đinh tút có thể mời gọi hồn lúa từ nương rẫy về với buôn làng. Nữ thần lúa là một cô gái hồn nhiên, xinh đẹp nhưng rất yếu đuối và nhút nhát. Nếu thấy bóng dáng đàn ông, thần lúa sẽ xấu hổ, bỏ chạy, không về với buôn làng nữa. Cho nên khi thổi nhạc cụ đinh tút, đàn ông dứt khoát phải mặc trang phục của phụ nữ!

Nghi thức cúng thần lúa linh thiêng xung quanh ché rượu cần
Nghi thức cúng thần lúa linh thiêng xung quanh ché rượu cần

Đặc biệt, trước Lễ hội cúng lúa trăm, bà chủ nhà cùng một số người đi hái lá, hoa tươi để bó lại thành hoa cúng và trang trí lên ché rượu cần. Chủ nhà cùng 12 cô gái (đều là chủ bếp) tham gia lễ cúng đều có 2 bó hoa, 1 bó để cài lên đầu, 1 bó cầm trên tay nhằm thực hiện nghi thức cúng. Mọi người ngồi xung quanh mâm cúng và ché rượu cần để thực hiện Lễ cúng mời gọi thần lúa.

Tin cùng chuyên mục
Vai trò của chức sắc Bàlamôn trong cộng đồng người Chăm

Vai trò của chức sắc Bàlamôn trong cộng đồng người Chăm

Ninh Thuận là địa phương có đồng bào Chăm sinh sống đông nhất trong cả nước. Toàn tỉnh có 22 làng Chăm truyền thống, trong đó có 15 làng người Chăm Bàlamôn, còn lại là các làng Chăm Bàni và Islam. Trong cộng đồng người Chăm Bàlamôn có các chức sắc là những bậc tu hành, hướng dẫn tín đồ thực hành đức tin và các tập tục tín ngưỡng, tôn giáo. Chức sắc được xã hội, cộng đồng tôn kính, quý trọng. Họ là bậc trí thức, truyền bá chữ Chăm Akhar Thrah, bảo tồn, gìn giữ các phong tục tập quán, đồng thời là Người có uy tín làm “cầu nối” giữa chính quyền với cộng đồng.
Tin nổi bật trang chủ
Khởi công xây dựng Nhà sàn Điện Biên tại thành phố Thủ Đức

Khởi công xây dựng Nhà sàn Điện Biên tại thành phố Thủ Đức

Tin tức - Minh Thu - 16:08, 05/09/2024
Tp. Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh) vừa phối hợp Trung tâm Phát triển hạ tầng kỹ thuật thành phố, các cơ quan, đơn vị liên quan và phường Thảo Điền, An Khánh tổ chức Lễ khởi công xây dựng Nhà sàn Điện Biên tại công viên đường Võ Nguyên Giáp, Tp. Thủ Đức.
Phố núi Pleiku (Gia Lai) nô nức ngày hội khai trường

Phố núi Pleiku (Gia Lai) nô nức ngày hội khai trường

Giáo dục - Ngọc Thu - 16:06, 05/09/2024
Sáng 5/9, hòa chung không khí rộn ràng của ngày hội khai trường, thầy và trò phố núi Pleiku (Gia Lai) đã nô nức đón chào năm học mới 2024 - 2025.
Bé trai tử vong nghi do bị bạo hành tại điểm nuôi dưỡng trẻ khuyết tật

Bé trai tử vong nghi do bị bạo hành tại điểm nuôi dưỡng trẻ khuyết tật

Pháp luật - Ngọc Thu - 16:02, 05/09/2024
Ngày 5/9, UBND phường Ia Kring (Tp. Pleiku, Gia Lai) có báo cáo nhanh vụ việc một em nhỏ chết chưa rõ nguyên nhân tại số 57 Trần Nhật Duật (phường Ia Kring). Đây là địa điểm được cá nhân mở ra trông coi trẻ khuyết tật có hộ khẩu ở Tp. Pleiku và các huyện.
Lễ hội Thảo nguyên Đồng Lâm, Lạng Sơn năm 2024 sẽ được tổ chức vào tháng 10

Lễ hội Thảo nguyên Đồng Lâm, Lạng Sơn năm 2024 sẽ được tổ chức vào tháng 10

Tin tức - Thúy Hồng - 15:55, 05/09/2024
UBND huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn vừa ban hành Kế hoạch tổ chức Lễ hội Thảo nguyên Đồng Lâm năm 2024.
VĐV Lê Văn Công giành Huy chương Đồng tại Paralympic Paris 2024

VĐV Lê Văn Công giành Huy chương Đồng tại Paralympic Paris 2024

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 15:53, 05/09/2024
Đô cử Lê Văn Công vừa xuất sắc đem về tấm Huy chương Đồng ở môn cử tạ Paralympic Paris 2024. Đây cũng là chiếc huy chương đầu tiên của Đoàn thể thao người khuyết tật Việt Nam tại Đại hội lần này.
Khôi phục nghề dệt thổ cẩm của người La Chí

Khôi phục nghề dệt thổ cẩm của người La Chí

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 4/9, có những thông tin đáng chú ý sau: Thủ tướng chỉ đạo khẩn trương ứng phó bão số 3. Hội ngộ trải nghiệm du lịch đất Võ. Khôi phục nghề dệt thổ cẩm của người La Chí. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Nhiều bất ngờ trong danh sách đề cử Quả bóng Vàng 2024

Nhiều bất ngờ trong danh sách đề cử Quả bóng Vàng 2024

Thể thao - Hoàng Minh - 15:50, 05/09/2024
Tạp chí France Football (Pháp) đã chính thức công bố danh sách 30 ứng viên cho cuộc đua Quả bóng Vàng (Ballon D'Or) 2024. Ngoài hai siêu sao Cristiano Ronaldo và Lionel Messi, danh sách này cũng vắng bóng nhiều hảo thủ tạo ra không ít ý kiến trái chiều.
Bài thuốc dân gian từ cây trà hoa vàng

Bài thuốc dân gian từ cây trà hoa vàng

Vườn thuốc quanh ta - Như Ý - 15:49, 05/09/2024
Trà hoa vàng hay còn có tên gọi khác là chè hoa vàng, kim hoa trà, trà trường thọ, trà rừng… có vị ngọt, tính bình, hương thơm thoang thoảng, dịu nhẹ. Trà hoa vàng có nhiều tác dụng với sức khỏe như thanh lọc cơ thể, giải độc, giảm căng thẳng và Stress, giảm Cholesterol xấu trong máu, duy trì vẻ đẹp trẻ trung, hỗ trợ điều trị ung thư, bảo vệ tim mạch, giúp hạ đường huyết, hỗ trợ giảm cân… Sau đây là một số bài thuốc dân gian từ cây trà hoa vàng mời các bạn tham khảo.
Bắc Ninh đón khoảng 60.000 lượt du khách dịp nghỉ Lễ Quốc khánh

Bắc Ninh đón khoảng 60.000 lượt du khách dịp nghỉ Lễ Quốc khánh

Trang địa phương - Xuân Hải - 15:47, 05/09/2024
Theo thông tin từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh, cho biết, trong dịp nghỉ Lễ Quốc khánh 2/9 năm nay, lượng khách du lịch đến Bắc Ninh ước đạt 60.000 lượt, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2023; doanh thu du lịch ước đạt 42 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ năm trước.
Canh tác nông nghiệp thuận lợi với

Canh tác nông nghiệp thuận lợi với "túi khôn" 4.0

Kinh tế - Vĩnh Sơn - 15:45, 05/09/2024
Tích hợp những công nghệ tiên tiến hàng đầu như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (big DATA)... nền tảng mobiArgi giúp nhà nông nâng cao hiệu suất canh tác, tạo ra sự đột phá về chất lượng cây trồng, từ đó gia tăng lợi thế cạnh tranh.
Lễ khai giảng ở những vùng đất còn nhiều khó khăn

Lễ khai giảng ở những vùng đất còn nhiều khó khăn

Giáo dục - Minh Thu - 15:42, 05/09/2024
Sáng 5/9, hòa chung không khí vui tươi, phấn khởi của Lễ khai giảng năm học mới 2024 - 2025, các thầy, cô giáo, các em học sinh ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn cũng rất hân hoan chào đón năm học mới với những niềm tin mới.