Phóng sự

Bao Vinh - khu phố cổ bên bờ sông Hương, từng là một thương cảng nhộn nhịp nhất của xứ Huế thế kỷ XIX. Sự gắn bó chặt chẽ của thị trấn với xứ Huế khiến cho Bao Vinh đã trở thành một phần của tâm hồn Huế.

Đã hơn 20 năm nay, đồng bào dân tộc Mông ở thôn Đạ M’ Pô, xã Liêng Srônh, huyện Đam Rông, Lâm Đồng vẫn mòn mỏi chờ ánh sáng điện lưới quốc gia bừng sáng lên trong những ngôi nhà của thôn mình. Mặc dù thôn đã có đường bê tông hóa khang trang, có trạm y tế, có lớp học mầm non nhưng do chưa có điện nên đời sống của bà con vẫn luẩn quẩn trong cái nghèo.

Những ngày thượng tuần tháng 12 vừa qua, tại Nghệ An đã diễn ra cuộc hội ngộ đặc biệt giữa đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), Người có uy tín sinh sống dọc tuyến biên giới Việt Nam - Lào. 5 ngày, với rất nhiều sự kiện đáng nhớ. Những bàn tay nắm chặt, những nụ cười rạng rỡ… đã lắng đọng biết bao cảm xúc.

Chuỗi các hoạt động đón Đoàn đại biểu cấp cao Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước; Hội thảo “Tiếp tục vun đắp mối quan hệ hữu nghị vĩ đại Việt Nam - Lào và chia sẻ kinh nghiệm về công tác dân tộc”; Giao lưu Nhân dân giữa đại biểu là người DTTS, Người có uy tín sinh sống dọc biên giới Việt Nam - Lào do Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước, Bộ Nội vụ Lào và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, Ủy ban Dân tộc (UBDT) phối hợp tổ chức đã khép lại, nhưng còn đó nhiều câu chuyện, nhiều tình cảm đọng lại trong mỗi đại biểu của nước bạn Lào và Việt Nam. Nghĩa tình son sắt thủy chung một lần nữa lại được khẳng định qua các buổi làm việc, qua các buổi giao lưu văn hóa, nghệ thuật…

Những năm qua, tỉnh Khánh Hòa đã có nhiều nỗ lực trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS. Tuy nhiên, chỉ có người già tâm huyết, còn giới trẻ bây giờ chỉ thích nhạc trẻ, nhạc ngoại, để cho những bậc cao niên phải thở dài và giấu nỗi buồn vào những cánh rừng xa…

Làng gốm Phù Lãng thuộc xã Phù Lãng, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội khoảng 60km, là một trong những làng gốm truyền thống nổi tiếng trong cả nước.

Dưới chân núi Pom Có sừng sững thuộc xã Quài Cang, huyện Tuần Giáo (Điện Biên) hiện có một lớp học vô cùng đặc biệt, khi mỗi buổi trưa hằng ngày vẫn đều đều vang lên tiếng ê a đánh vần con chữ. Điều đặc biệt ở đây, đó là các học trò phần lớn đều là các chị, các bà, các mẹ và những người nghèo thất học. Còn cô giáo của lớp, chính là Chi hội trưởng Hội Phụ nữ của bản.

Theo Đoàn công tác do Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng dẫn đầu, vượt qua các cung đường đèo quanh co, khúc khuỷu uốn lượn như dải lụa vắt ngang giữa trời mây, chúng tôi trở lại tỉnh Điện Biên một chiều cuối thu rực nắng vàng hắt lên những dải núi tím bạc hùng tráng và bí ẩn biên cương phía Tây Tổ quốc.

Có một cô giáo vượt qua muôn vàn gian nan giúp trẻ khuyết tật hòa nhập cộng đồng. Đó là cô giáo Nguyễn Thị Hội, dân tộc Tày, giáo viên Trường Tiểu học Sơn Lạc, xã Kim Phú, huyện Yên Sơn (Tuyên Quang). Bằng tình yêu thương và sự kiên nhẫn, cô giáo Hội đã giúp cho những “bông hoa khuyết cánh” tỏa hương.

Thổ cẩm, trang phục là diện mạo của di sản văn hóa tộc người. Dệt vải thổ cẩm là nghề thủ công truyền thống lâu đời và phổ biến của các dân tộc miền núi. Nghề dệt thổ cẩm gắn bó với cuộc sống của đồng bào, là một phần quan trọng của tri thức dân gian, là di sản văn hóa, tài nguyên nhân văn quý giá của các dân tộc thiểu số.

Giọng có chút ngậm ngùi, anh Thào Hùng Khải nhớ lại: “Ngày đầu từ Nguyên Bình (Cao Bằng) đến với đất Bảo Lâm (Lâm Đồng) hơn 20 năm trước, người Mông bản anh chỉ mang theo cái bồng vải trên lưng mấy nắm hạt giống, vài ba cái lưỡi cuốc, lưỡi cày. Tài sản người Mông di cư từ vùng núi đá phía Bắc đến cao nguyên đất đỏ phía Nam chỉ vậy, không có gì khác ngoài cái đói, cái nghèo và khao khát đổi đời”.

Người Mã Liềng ở tỉnh Quảng Bình thuộc dân tộc Chứt, hiện nay có gần 200 hộ với hơn 700 nhân khẩu sinh sống tại 4 bản: Kè, Cáo, Chuối, Ca Xen, thuộc 2 xã vùng cao Thanh Hóa và Lâm Hóa, huyện Tuyên Hóa. Từ cuộc sống lang thang, phiêu bạt giữa rừng sâu, núi thẳm, được sự quan tâm của các cấp chính quyền, các chương trình, dự án, đến nay cuộc sống của người Mã Liềng nơi thượng nguồn sông Gianh đã đổi thay.

Hoa Si Pan là tên được đặt cho cụm dân cư của 37 hộ đồng bào dân tộc Phù Lá ở xã Bản Máy, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang. Là dân tộc thiểu số có dân số ít (cả nước chỉ gần 11 nghìn người), đói nghèo vẫn hiện hữu trên từng nóc nhà người Phù Lá…

Cả cụm dân cư Phù Lá gồm 157 nhân khẩu, nhưng số người theo học hết phổ thông chỉ lác đác một vài người. Trường học khang trang ngay trung tâm xã, có chỗ ăn ở nội trú cho học sinh, nhưng muốn học THPT hoặc học lên cao hơn, các em phải đi ra khỏi bản làng. Và, con đường đi đến ước mơ của con em đồng bào Phù Lá vẫn còn nhiều gian nan…

Hoa Si Pan là tên được đặt cho cụm dân cư của 37 hộ đồng bào dân tộc Phù Lá ở xã Bản Máy, huyện Hoàng Su Phì (Hà Giang). Là DTTS có dân số ít (cả nước chỉ có gần 11 nghìn người), đói nghèo vẫn hiện hữu trên từng nóc nhà người Phù Lá ở Hoa Si Pan.

Là một thành phố trẻ, cùng với sự thay đổi tích cực của kinh tế - xã hội, Lai Châu đang dần trở thành một địa danh hấp dẫn du khách bởi sự hòa quyện giữa nếp sống văn minh, hiện đại với những phong tục, tập quán đa dạng của đồng bào các dân tộc vùng cao.