Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tuyên truyền pháp luật bằng tiếng DTTS: Ưu tiên sử dụng đội ngũ tuyên truyền viên người DTTS và người biết tiếng DTTS (Bài 2)

Khánh Thư - 07:25, 02/11/2022

Giai đoạn 2021 – 2030, các chính sách đã chuyển sang đầu tư phát triển để phát huy nguồn lực nội tại của vùng đồng bào DTTS và miền núi, phù hơp với quá trình hội nhập. Để nắm bắt được chính sách, người dân có nhu cầu được phổ biến từ đội ngũ tuyên truyền viên người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS.

Tỷ lệ nhận thức đúng về xác định độ tuổi trẻ em tại các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi còn khá thấp. (Ảnh chụp tại Làng le, xã Mo Rai, huyện Sa Thầy, Kon Tum)
Tỷ lệ nhận thức đúng về xác định độ tuổi trẻ em tại các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi còn khá thấp. (Ảnh chụp tại Làng le, xã Mo Rai, huyện Sa Thầy, Kon Tum)

Nhu cầu lớn

Tháng 8/2020, một báo cáo được Bộ Tư pháp phối hợp cùng Chương trình phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) công bố cho thấy, tỷ lệ nhận thức một số vấn đề pháp luật liên quan đến các quyền cơ bản của người DTTS còn khá hạn chế. Mặc dù chỉ khảo sát trong phạm vi không quá rộng (tại 6 tỉnh: Hà Giang, Hòa Bình, Thanh Hóa, Đăk Nông, Kiên Giang, Đồng Tháp), nhưng báo cáo đã chỉ ra “lỗ hổng” trong nhận thức về chính sách, pháp luật của một bộ phận người dân là đồng bào DTTS.

Báo cáo này dẫn ví dụ, về vấn đề xác định tuổi trẻ em, tỷ lệ nhận thức đúng tại các địa phương khảo sát chỉ đạt tỷ lệ khá khiêm tốn. Trong đó, Hà Giang chỉ đạt 18,4%, Hòa Bình đạt 21,2% tại Hòa Bình, Thanh Hóa đạt 38,5%, Đăk Nông đạt 22,8%, Kiên Giang đạt 24% và Đồng Tháp là 16,7%. Việc nhận thức không đúng độ tuổi trẻ em sẽ dẫn tới những hệ lụy nghiêm trọng trong thực thi Luật Trẻ em và các quy định liên quan; đặc biệt đây có thể là nguồn cơn khiến tảo hôn vẫn là vấn nạn dai dăng ở vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Qua khảo sát, Bộ Tư pháp và UNDP đánh giá, nhu cầu cần truyền thông, PBGDPL của đồng bào DTTS số là rất lớn. Trong đó, người dân có nhu cầu tìm hiểu chính sách, pháp luật liên quan đến 06 nhóm lĩnh vực, bao gồm: hỗ trợ, ưu đãi hộ nghèo; ưu đãi về y tế; chính sách về giáo dục; bình đẳng nam, nữ; hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình và trợ giúp pháp lý. Để nắm bắt được các lĩnh vực pháp luật này, người dân có nhu cầu được phổ biến từ đội ngũ tuyên truyền viên người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS.

Bộ đội Biên phòng học tiếng đồng bào để “Nghe được dân nói, nói cho dân hiểu, làm cho dân tin”. (Ảnh: Lê Hiếu)
Bộ đội Biên phòng học tiếng đồng bào để “Nghe được dân nói, nói cho dân hiểu, làm cho dân tin”. (Ảnh: Lê Hiếu)

Như đã phản ánh ở kỳ báo trước, việc sử dụng đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật là người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS mang lại hiệu quả cao trong PBGDPL. Nhưng theo đánh giá của Bộ Tư pháp, đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật biết ngôn ngữ DTTS, nhất là đội ngũ có kỹ năng, nghiệp vụ, hiểu biết về văn hóa, tập quán sinh hoạt của đồng bào DTTS còn hạn chế.

Trong khi đó, đội ngũ cán bộ công chức cấp xã là người DTTS hiện vẫn còn thiếu về lượng, chất lượng lại chưa đồng đều. Báo cáo số 732/BC-UBDT ngày 10/6/2021 của Ủy ban Dân tộc về tổng kết Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020 theo Quyết định số 449/QĐ-TTg ngày 12/03/2013 cho thấy, hiện cả nước có 68.781 biên chế là người DTTS, chiếm 11,68% tổng số biên chế cả nước. Cũng theo báo cáo này, trong 10 năm qua có 22.229 lượt người được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước và 10.516 lượt người được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về tin học văn phòng…

Ngày 20/6/2020, Ban Bí thư đã ban hành Kết luận số 80-KL/TW về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 9/12/2003 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác PBGDPL, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, Nhân dân. Trong Kết luận, Ban Bí thư tiếp tục yêu cầu đổi mới cơ chế quản lý, sử dụng kinh phí, ưu tiên bố trí nguồn lực cho các nhóm đối tượng đặc thù yếu thế, đồng bào DTTS, người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 80-KL/TW đã được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành tại Quyết định số 1521/QĐ-TTg ngày 06/10/2020. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, trong thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương cần đẩy mạnh thực hiện các hình thức PBGDPL bằng tiếng DTTS; ưu tiên nguồn lực PBGDPL cho các nhóm đối tượng đặc thù, yếu thế, DTTS gắn việc thực hiện công tác PBGDPL với việc thực hiện Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019 của Quốc hội phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 và các chương trình, đề án liên quan.

Xây dựng chính sách đặc thù 

Sau 5 năm thực hiện Đề án “Đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2017 - 2021” theo Quyết định số 1163/QĐ-TTg ngày 8/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Đề án 1163), nhiều địa phương đã chú trọng “gia cố” đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật là người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS. Đơn cử như huyện Cát Tiên (Lâm Đồng), toàn huyện hiện có 124 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã, đa phần đều biết tiếng DTTS. Ngoài ra, tại 59 thôn, buôn, tổ dân phố của huyện đều có tổ hoà giải với 365 hoà giải viên, trong đó có 68 người DTTS.

Thực hiện Đề án 1163, nhiều địa phương, đơn vị đã có những mô hình sáng tạo, hiệu quả. (Trong ảnh: Chiến sĩ Đồn Biên phòng Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh kon Tum với mô hình “Tiếng loa biên phòng” - Ảnh: L.T.S)
Thực hiện Đề án 1163, nhiều địa phương, đơn vị đã có những mô hình sáng tạo, hiệu quả. (Trong ảnh: Chiến sĩ Đồn Biên phòng Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh kon Tum với mô hình “Tiếng loa biên phòng” - Ảnh: L.T.S)

Trong Quyết định số 1521/QĐ-TTg ngày 06/10/2020, Thủ tướng Chính phủ giao Ủy ban Dân tộc chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương tăng cường PBGDPL cho đồng bào DTTS; tham mưu, thực hiện chính sách ưu tiên sử dụng người biết tiếng DTTS, Người có uy tín trong cộng đồng dân cư, già làng, trưởng bản, chức sắc, chức việc trong các tôn giáo ở vùng đồng bào DTTS và miền núi tham gia công tác PBGDPL.

Điều này là hết sức cần thiết, bởi giai đoạn 2021 – 2025, các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi đồng thời triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia (nông thôn mới, giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi). So với giai đoạn trước thì chương trình nông thôn mới và chương trình giảm nghèo có những cơ chế hoàn toàn khác, cần được tuyên truyền để người dân nắm bắt để chủ động tham gia.

Với riêng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi thì đây là lần đầu tiên thực hiện, nên sẽ không khỏi bỡ ngỡ, ngay cả với đội ngũ cán bộ cấp xã. Chính vì vậy, ngày 28/7/2022, Ủy ban Dân tộc đã ban hành Quyết định số 495/QĐ-UBDT phê duyệt Kế hoạch truyền thông về Chương trình này. Một trong những giải pháp được đặt ra trong kế hoạch truyền thông là xây dựng, phát triển, bồi dưỡng mạng lưới cán bộ tuyên truyền viên, báo cáo viên, đội ngũ Người có uy tín, già làng, trưởng thôn, bản nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền thực hiện Đề án tổng thể và Chương trình mục tiêu bằng nhiều loại hình phong phú.

Để giải pháp này thực thi hiệu quả trong thực tiễn, việc bố trí nguồn lực cho công tác PBGDPL cần phải được các bộ ngành, địa phương chú trọng. Bởi theo đánh giá của Bộ Tư pháp, nguồn lực phục vụ cho tổ chức triển khai thực hiện các chương trình, đề án, dự án liên quan đến PBGDPL cho đồng bào DTTS còn khiêm tốn; một số địa phương, nhất là cấp cơ sở chưa bố trí kinh phí cho công tác này.

Theo đề xuất của Bộ Tư pháp, để đẩy mạnh công tác PBGDPL thì cần sớm xây dựng, ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ các báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật là người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS, Câu lạc bộ sinh viên tình nguyện là người DTTS tham gia công tác PBGDPL; xây dựng, hỗ trợ các báo viết bằng ngôn ngữ các DTTS để PBDGPL… Đây là những hoạt động đảm bảo người dân dễ tiếp cận, thu hút được sự quan tâm của đông đảo người dân, dễ hiểu, dễ nhớ, vận dụng sáng tạo, lồng ghép việc PBGDPL phù hợp với bản sắc văn hoá, tập quán của từng dân tộc, vùng miền.

Theo Báo cáo số 975/BC-UBDT ngày 21/6/2022 của Ủy ban Dân tộc về tổng kết 5 năm thực hiện Đề án “Đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2017 - 2021” theo Quyết định số 1163/QĐ-TTg ngày 8/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ, giai đoạn 2017 – 2021, tại 37/51 địa phương vùng DTTS và miền núi đã tổ chức được 348.016 hội nghị, lớp tập huấn PBGDPL cho khoảng 9.846.083 lượt người tham dự; tổ chức 17 hội thảo cho khoảng 1.530 lượt người tham dự để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm TTPBGDPL; tổ chức 931 hội thi, cuộc thi tìm hiểu pháp luật cho hơn 305.956 lượt người tham dự… Ở các địa phương cũng đã xây dựng, nhân rộng 188 mô hình điểm ở các xã, thôn, bản về PBGDPL và tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS.

Tin nổi bật trang chủ
Suối Mỡ - vẻ đẹp kỳ thú giữa vùng Đông Bắc

Suối Mỡ - vẻ đẹp kỳ thú giữa vùng Đông Bắc

Du lịch - Nguyễn Thế Lượng - 20:02, 12/05/2024
Vẻ đẹp giao hòa giữa không gian sơn thủy hữu tình với dáng vẻ trầm mặc cổ kính của những ngôi đền giữa một vùng núi non hùng vĩ đã tạo nên một bức tranh sinh thái kỳ thú, thơ mộng. Đó là địa danh Suối Mỡ của tỉnh Bắc Giang.
Mùa nấu đường thốt nốt của đồng bào Khmer vùng Bảy Núi

Mùa nấu đường thốt nốt của đồng bào Khmer vùng Bảy Núi

Kinh tế - Phương Nghi - 19:55, 12/05/2024
Khi mùa mưa kết thúc, cũng là thời điểm người dân 2 huyện miền núi Tri Tôn và Tịnh Biên (An Giang) tất bật chuẩn bị dụng cụ, sẵn sàng cho mùa nấu đường thốt nốt mới.
Mệ Tuyết làng hương xứ Huế và hành trình kiếm tiền giúp người

Mệ Tuyết làng hương xứ Huế và hành trình kiếm tiền giúp người

Gương sáng - Tào Đạt - Phan Hòa - 19:33, 12/05/2024
“Mệ chỉ mong khỏe mạnh để tiếp tục se hương bán cho khách, nối tiếp nghề cha ông; ngày ngày gặp gỡ nói chuyện với bọn trẻ, cuối tháng dư ra năm mười triệu đem vô viện tặng mấy cháu nhỏ mắc bệnh hiểm nghèo!”... Đó là tâm sự của mệ Tuyết, một người phụ nữ khắc khổ, nhưng giàu lòng nhân ái mà chúng tôi có dịp gặp gỡ trên hành trình tìm kiếm những sự tử tế trong cuộc sống bon chen.
Điều đặc biệt ở Môn Sơn

Điều đặc biệt ở Môn Sơn

Phóng sự - Nguyễn Thanh - 19:26, 12/05/2024
Đã nhiều lần về với Môn Sơn (Con Cuông) để ghé thăm nhà cụ Vi Văn Khang- một địa chỉ đỏ nơi miền Tây xứ Nghệ, thăm người Đan Lai ngủ ngồi trong vùng lõi vườn quốc gia Pù Mát, thăm những bản làng người Thái hay lam hay làm bên dòng sông Giăng thơ mộng… Mỗi lần mỗi khác, nhưng cảm nhận về sự đổi thay, bứt phá nơi đây thì ngày càng đậm nét.
Đồng bào Lô lô ở Cốc Xả đã có nước sạch

Đồng bào Lô lô ở Cốc Xả đã có nước sạch

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 19:23, 12/05/2024
Không còn phải vất vả đi chở từng can nước ở dưới khe, dưới mó cách xa nhà hàng cây số, các hộ đồng bào Lô Lô ở xóm Cốc Xả, xã Hồng Trị, huyện Bảo Lạc (Cao Bằng) mừng vui đón nguồn nước từ công trình nước tập trung được đầu tư xây dựng từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719) ngay tại xóm.
Vấn đề - Sự kiện (Tuần 19): Đặt tên làng, tên xã sau khi sáp nhập: Không thể vội vàng, máy móc

Vấn đề - Sự kiện (Tuần 19): Đặt tên làng, tên xã sau khi sáp nhập: Không thể vội vàng, máy móc

Giai đoạn 2023 - 2025, cả nước có 50 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.243 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp. Dự kiến sau sắp xếp, sáp nhập, cả nước sẽ giảm 14 đơn vị hành chính cấp huyện và 619 xã. Ngoài việc sắp xếp bộ máy, cán bộ, trụ sở... việc chọn tên đặt cho đơn vị hành chính mới cũng là vấn đề quan trọng không kém. Câu chuyện đặt tên mới hay giữ tên cũ được dư luận rất quan tâm. Chương trình Vấn đề - Sự kiện của Báo Dân tộc và Phát triển tuần này sẽ bàn về chủ đề: Tên làng, tên xã sau khi sáp nhập: Không thể vội vàng, máy móc.
Hàng chục xưởng chế biến khoáng sản chưa có thủ tục thuê đất ở Quỳ Hợp (Nghệ An): Thất thoát bao nhiều tiền thuế thuê đất?

Hàng chục xưởng chế biến khoáng sản chưa có thủ tục thuê đất ở Quỳ Hợp (Nghệ An): Thất thoát bao nhiều tiền thuế thuê đất?

Pháp luật - An Yên - 19:19, 12/05/2024
Dù đã hoạt động hàng chục năm, nhưng hàng chục xưởng chế biến khoáng sản tại huyện Quỳ Hợp vẫn chưa hoàn tất thủ tục thuê đất theo quy định. Nghịch lý này đã dẫn đến hệ quả làm thất thoát nguồn kinh phí thuê đất mà lẽ ra các chủ xưởng chế biến này phải nộp qua hàng năm.
Lào Cai: Hàng trăm hộ dân không có sổ đỏ khi đang sinh sống trên đất thổ cư- Trách nhiệm thuộc về ai ?

Lào Cai: Hàng trăm hộ dân không có sổ đỏ khi đang sinh sống trên đất thổ cư- Trách nhiệm thuộc về ai ?

Pháp luật - Trọng Bảo - 19:16, 12/05/2024
Thời gian gần đây, nhiều hộ dân trên địa bàn xã Tân Thượng, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai rất bức xúc khi mảnh đất thổ cư mà gia đình họ sinh sống bao đời nay, không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) sau thời gian dài cơ quan chức năng thu hồi để thực hiện dự án chuẩn hóa hồ sơ địa chính.
Quảng Bình: Thành tựu sau 3 năm thực hiện Chương trình MTQG 1719

Quảng Bình: Thành tựu sau 3 năm thực hiện Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - Phạm Tiến - 19:14, 12/05/2024
Quảng Bình bắt tay vào thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) với một tâm thế chủ động, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị. Qua 3 năm triển khai thực hiện, nhiều nội dung, tiểu dự án thành phần, Dự án trong Chương trình MTQG 1719 đã đi sâu và tác động tích cực đến đời sống đồng bào các DTTS ở tỉnh Quảng Bình. Để có cái nhìn tổng quát hơn, phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển có cuộc trao đổi với ông Trần Thắng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình về triển khai Chương trình MTQG 1719 tại địa phương.
Người Sán Chỉ ở Đại Dực làm du lịch cộng đồng

Người Sán Chỉ ở Đại Dực làm du lịch cộng đồng

Xã hội - Mỹ Dung - 19:08, 12/05/2024
Từ một xã vùng cao thuộc diện đặc biệt khó khăn của huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), giờ đây Đại Dực đã khoác trên mình chiếc áo mới. Đặc biệt, đồng bào DTTS nơi đây đã nắm bắt được những lợi thế sẵn có của địa phương, để 'bắt nhịp" thực hiện mô hình du lịch cộng đồng, nhờ đó cuộc sống của người dân đã có nhiều khởi sắc.
Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng trao 10 căn nhà cho hộ nghèo khu vực biên giới tỉnh Kiên Giang

Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng trao 10 căn nhà cho hộ nghèo khu vực biên giới tỉnh Kiên Giang

Trang địa phương - Như Tâm - 19:03, 12/05/2024
Thừa ủy quyền của Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng (BĐBP), Đảng uỷ, Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Kiên Giang phối hợp cùng lãnh đạo huyện Giang Thành vừa tổ chức lễ trao nhà cho các hộ khó khăn về nhà ở tại khu vực biên giới thuộc huyện Giang Thành, tỉnh Kiên Giang trước mùa mưa bão năm 2024.