Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Vực lại " thủ phủ" chanh leo

Nguyễn Thanh – CTV - 18:20, 31/08/2022

Một thời là cây thoát nghèo, một thời được quy hoạch lên đến hàng ngàn ha… nhưng nay, diện tích cây chanh leo ở Quế Phong (Nghệ An) còn lại không đáng kể. Dẫu thế, thì mong muốn đưa cây chanh leo thành cây trồng chủ lực, mang lại hiệu quả kinh tế cho đồng bào các xã giáp biên chưa bao giờ nguôi.

Những năm qua người dân Quế Phong đã phải chặt bỏ nhiều ha cây chanh leo nhiễm bệnh
Những năm qua người dân Quế Phong đã phải chặt bỏ nhiều ha cây chanh leo nhiễm bệnh

Một thời vàng son

Những năm 2017, lên huyện vùng cao Quế Phong, chỉ nghe mỗi chuyện bà con người Mông, người Thái bàn chuyện phát triển cây chanh leo. Cũng đúng thôi. Ở thời điểm ấy, giá chanh leo cao, lại không đủ bán.

Theo tính toán của bà con, chi phí đầu tư cho 1ha bao gồm giống, trụ dây làm giàn, phân bón... khoảng 120 triệu đồng; chu kỳ sinh trưởng khoảng 4-5 năm. Trừ năm đầu, còn các năm sau năng suất có thể đạt từ 40-50 tấn/ha, đem lại thu nhập 200 - 400 triệu đồng/ha/năm. Vì thế, chanh leo đã trở thành một trong những sản phẩm tiêu biểu của Quế Phong; cao gấp nhiều lần so với trồng lúa rẫy, trồng sắn, trồng keo.

Ông Vi Văn Cường, Chủ tịch UBND xã Tri Lễ nhớ lại thời hoàng kim: Thời điểm cao nhất vào năm 2016 - 2017, diện tích chanh leo của xã đạt hơn 210ha, mang lại nguồn thu nhập đáng kể. Rồi ông Cường chùng giọng: đấy là 5 năm trước, nay trên địa bàn xã chỉ còn khoảng 5ha cây chanh leo thôi.

Thế là người người đua nhau phá bỏ cây chanh leo, hoặc để mặc cây tàn lụi không chăm sóc. “Thủ phủ” cây chanh leo giờ chỉ còn là những đồi hoang, cỏ dại.

Chị Vi Thị Tuyết ở bản Lam Hợp buồn bã: Nhà ta có hơn 400 gốc chanh leo đấy. Mấy năm trước giá cao, bán được cả trăm triệu đồng. Nhưng nay cây bị nhiễm bệnh, kém phát triển nên quả nhỏ, năng suất và chất lượng giảm. Thương lái không mua nữa nên phải phá bỏ thôi. Tiếc lắm.

Khu vườn gần 1000 gốc chanh leo của của anh Ngân Văn Vư cũng ở bản Lam Hợp nay đã tàn lụi gần hết. Anh Vư cho hay: tôi đã phá bỏ hơn một nửa vì cây năng suất kém lại bị bệnh. Gần 400 gốc chanh leo còn lại, quả cũng ít, lại nhỏ và giá rất thấp. Nhà tôi đang chuyển sang trồng một số loại cây khác.

Làm việc với báo chí, Phó chủ tịch UBND huyện Quế Phong Bùi Văn Hiền xuýt xoa: Đỉnh điểm diện tích cây chanh leo trên địa bàn huyện cao nhất vào năm 2017 - 2018 thực hiện được 283 ha. Đến năm 2020, trên thân cây chanh leo xảy ra bệnh nấm trên diện rộng, dẫn đến cây phát triển kém, năng suất thấp… Vì thế mà bà con đã phá bỏ nhiều diện tích. Hiện nay, cả huyện chỉ còn khoảng 20ha, nằm rải rác ở các thôn bản của đồng bào Mông.

Lý giải “thủ phủ” chanh leo giảm diện tích đến mức chóng mặt, ông Hiền cho biết: Đây là cây “khó tính”, trồng trên một loại đất kéo dài nhiều năm sẽ bị nhiễm nấm, do vậy cơ quan chuyên môn khuyến cáo cần phải trồng luân canh. 

Mặt khác, khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, thị trường xuất khẩu gặp khó khăn nên giá chanh leo giảm sâu. Trong khi đó, không có chính sách hỗ trợ phát triển cây chanh leo, cùng đó phía doanh nghiệp là Công ty CP chanh leo Nafoods không trồng chanh leo thương phẩm nữa, mà chỉ sản xuất cây giống nên bà con từ bỏ dần.

Nhân viên Đoàn Kinh tế-Quốc phòng 4 hướng dẫn bà con xã Nậm Giải chăm sóc cây chanh leo
Nhân viên Đoàn Kinh tế-Quốc phòng 4 hướng dẫn bà con xã Nậm Giải chăm sóc cây chanh leo

“Vực lại” cây chanh leo

Được biết, cây chanh leo bén duyên với vùng núi cao Nghệ An từ những năm 2010. Nhằm giúp bà con nông dân ở vùng trồng chanh leo nguyên liệu, tại các huyện Quế Phong và Tương Dương, HĐND tỉnh Nghệ An đã ban hành Nghị quyết số 14/2017 về việc hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn để hỗ trợ bà con về cây giống, phân bón, nước tưới… Ngay tại huyện Quế Phong, Huyện uỷ và UBND huyện này cũng đã có Nghị quyết số 08, đồng thời tổ chức lồng ghép các chương trình, dự án khác để hỗ trợ các hộ dân có trồng cây chanh leo trên địa bàn của huyện giai đoạn 2013-2020.

Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong Bùi Văn Hiền, năm 2016, Quế Phong quy hoạch diện tích trồng chanh leo 900ha ở các xã Tri Lễ, Nậm Giải, Nậm Nhoóng. Sau 2018, Quế Phong quy hoạch thêm vùng trồng chanh leo lên 1.500ha.

Sau khi có Nghị quyết của Ban Thường vụ Huyện ủy, diện tích trồng mới chanh leo từ năm 2013 đến năm 2020 tăng nhanh. Thời điểm cao nhất, diện tích chanh leo toàn huyện đạt gần 300ha.

Cây chanh leo đã từng là cây thoát nghèo ở huyện biên giới Tri Lễ
Cây chanh leo đã từng là cây thoát nghèo ở huyện biên giới Tri Lễ

Mặc dù, diện tích chanh leo giảm mạnh, nhưng Nghị quyết của Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2020 - 2025, vẫn đưa vào duy trì sản xuất cây chanh leo từ 250ha - 300ha. Hiện nay, Viện Khoa học nông nghiệp thuộc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, đang khảo sát dự án trồng cây chanh leo theo công nghệ mới, dự kiến sẽ triển khai trên diện tích 10ha, với kinh phí ước 3 tỷ đồng.

Ông Hiền cho hay: Sau khi dự án được thực hiện, huyện sẽ đánh giá để mở rộng diện tích. Trên cơ sở này, sẽ chỉ đạo các địa phương chọn những hộ có đủ điều kiện về lao động, đất đai, kinh tế và có tâm huyết… để phát triển dựa theo mô hình áp dụng công nghệ cao. Đặc biệt, việc vận dụng các nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, và các nguồn khác sẽ được ưu tiên hơn để kích cầu phát triển diện tích chanh leo.

Về giải pháp căn cơ, Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong Bùi Văn Hiền nhấn mạnh, giải pháp mang tính cốt lõi nhất mà địa phương quan tâm là, phải có doanh nghiệp đồng hành cùng bà con để sản xuất theo chuỗi liên kết. Huyện đã từng đề xuất phía doanh nghiệp, là Công ty Cổ phần Nafoods (đơn vị cung ứng giống, thu mua và chế biến sản phẩm chanh leo), tăng cường tìm kiếm thị trường tiêu thụ xuất khẩu ra nước ngoài. Khi đã có thị trường, phía doanh nghiệp cần thực hiện mô hình trồng chanh leo để tạo sức lan tỏa cho người dân làm theo.

Khẳng định thêm nếu diện tích chanh leo tăng trở lại và có đầu ra ổn định, ông Hiền nói chắc nịch: khi ấy, bà con sẽ thoát nghèo và có cuộc sống bền vững từ sản phẩm chanh leo quả.

Tin cùng chuyên mục
Vietcombank đồng hành cùng sự kiện Chuyển đổi số ngành Ngân hàng năm 2024

Vietcombank đồng hành cùng sự kiện Chuyển đổi số ngành Ngân hàng năm 2024

Ngày 8/5/2024, sự kiện Chuyển đổi số ngành Ngân hàng năm 2024 với chủ đề “Mở rộng kết nối và phát triển hệ sinh thái số” do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) chủ trì, Thời báo Ngân hàng, Vụ Thanh toán và các đơn vị liên quan phối hợp tổ chức chính thức được khai mạc.
Tin nổi bật trang chủ
Suối Mỡ - vẻ đẹp kỳ thú giữa vùng Đông Bắc

Suối Mỡ - vẻ đẹp kỳ thú giữa vùng Đông Bắc

Du lịch - Nguyễn Thế Lượng - 20:02, 12/05/2024
Vẻ đẹp giao hòa giữa không gian sơn thủy hữu tình với dáng vẻ trầm mặc cổ kính của những ngôi đền giữa một vùng núi non hùng vĩ đã tạo nên một bức tranh sinh thái kỳ thú, thơ mộng. Đó là địa danh Suối Mỡ của tỉnh Bắc Giang.
Mùa nấu đường thốt nốt của đồng bào Khmer vùng Bảy Núi

Mùa nấu đường thốt nốt của đồng bào Khmer vùng Bảy Núi

Kinh tế - Phương Nghi - 19:55, 12/05/2024
Khi mùa mưa kết thúc, cũng là thời điểm người dân 2 huyện miền núi Tri Tôn và Tịnh Biên (An Giang) tất bật chuẩn bị dụng cụ, sẵn sàng cho mùa nấu đường thốt nốt mới.
Mệ Tuyết làng hương xứ Huế và hành trình kiếm tiền giúp người

Mệ Tuyết làng hương xứ Huế và hành trình kiếm tiền giúp người

Gương sáng - Tào Đạt - Phan Hòa - 19:33, 12/05/2024
“Mệ chỉ mong khỏe mạnh để tiếp tục se hương bán cho khách, nối tiếp nghề cha ông; ngày ngày gặp gỡ nói chuyện với bọn trẻ, cuối tháng dư ra năm mười triệu đem vô viện tặng mấy cháu nhỏ mắc bệnh hiểm nghèo!”... Đó là tâm sự của mệ Tuyết, một người phụ nữ khắc khổ, nhưng giàu lòng nhân ái mà chúng tôi có dịp gặp gỡ trên hành trình tìm kiếm những sự tử tế trong cuộc sống bon chen.
Điều đặc biệt ở Môn Sơn

Điều đặc biệt ở Môn Sơn

Phóng sự - Nguyễn Thanh - 19:26, 12/05/2024
Đã nhiều lần về với Môn Sơn (Con Cuông) để ghé thăm nhà cụ Vi Văn Khang- một địa chỉ đỏ nơi miền Tây xứ Nghệ, thăm người Đan Lai ngủ ngồi trong vùng lõi vườn quốc gia Pù Mát, thăm những bản làng người Thái hay lam hay làm bên dòng sông Giăng thơ mộng… Mỗi lần mỗi khác, nhưng cảm nhận về sự đổi thay, bứt phá nơi đây thì ngày càng đậm nét.
Đồng bào Lô lô ở Cốc Xả đã có nước sạch

Đồng bào Lô lô ở Cốc Xả đã có nước sạch

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 19:23, 12/05/2024
Không còn phải vất vả đi chở từng can nước ở dưới khe, dưới mó cách xa nhà hàng cây số, các hộ đồng bào Lô Lô ở xóm Cốc Xả, xã Hồng Trị, huyện Bảo Lạc (Cao Bằng) mừng vui đón nguồn nước từ công trình nước tập trung được đầu tư xây dựng từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719) ngay tại xóm.
Vấn đề - Sự kiện (Tuần 19): Đặt tên làng, tên xã sau khi sáp nhập: Không thể vội vàng, máy móc

Vấn đề - Sự kiện (Tuần 19): Đặt tên làng, tên xã sau khi sáp nhập: Không thể vội vàng, máy móc

Giai đoạn 2023 - 2025, cả nước có 50 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.243 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp. Dự kiến sau sắp xếp, sáp nhập, cả nước sẽ giảm 14 đơn vị hành chính cấp huyện và 619 xã. Ngoài việc sắp xếp bộ máy, cán bộ, trụ sở... việc chọn tên đặt cho đơn vị hành chính mới cũng là vấn đề quan trọng không kém. Câu chuyện đặt tên mới hay giữ tên cũ được dư luận rất quan tâm. Chương trình Vấn đề - Sự kiện của Báo Dân tộc và Phát triển tuần này sẽ bàn về chủ đề: Tên làng, tên xã sau khi sáp nhập: Không thể vội vàng, máy móc.
Hàng chục xưởng chế biến khoáng sản chưa có thủ tục thuê đất ở Quỳ Hợp (Nghệ An): Thất thoát bao nhiều tiền thuế thuê đất?

Hàng chục xưởng chế biến khoáng sản chưa có thủ tục thuê đất ở Quỳ Hợp (Nghệ An): Thất thoát bao nhiều tiền thuế thuê đất?

Pháp luật - An Yên - 19:19, 12/05/2024
Dù đã hoạt động hàng chục năm, nhưng hàng chục xưởng chế biến khoáng sản tại huyện Quỳ Hợp vẫn chưa hoàn tất thủ tục thuê đất theo quy định. Nghịch lý này đã dẫn đến hệ quả làm thất thoát nguồn kinh phí thuê đất mà lẽ ra các chủ xưởng chế biến này phải nộp qua hàng năm.
Lào Cai: Hàng trăm hộ dân không có sổ đỏ khi đang sinh sống trên đất thổ cư- Trách nhiệm thuộc về ai ?

Lào Cai: Hàng trăm hộ dân không có sổ đỏ khi đang sinh sống trên đất thổ cư- Trách nhiệm thuộc về ai ?

Pháp luật - Trọng Bảo - 19:16, 12/05/2024
Thời gian gần đây, nhiều hộ dân trên địa bàn xã Tân Thượng, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai rất bức xúc khi mảnh đất thổ cư mà gia đình họ sinh sống bao đời nay, không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) sau thời gian dài cơ quan chức năng thu hồi để thực hiện dự án chuẩn hóa hồ sơ địa chính.
Quảng Bình: Thành tựu sau 3 năm thực hiện Chương trình MTQG 1719

Quảng Bình: Thành tựu sau 3 năm thực hiện Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - Phạm Tiến - 19:14, 12/05/2024
Quảng Bình bắt tay vào thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) với một tâm thế chủ động, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị. Qua 3 năm triển khai thực hiện, nhiều nội dung, tiểu dự án thành phần, Dự án trong Chương trình MTQG 1719 đã đi sâu và tác động tích cực đến đời sống đồng bào các DTTS ở tỉnh Quảng Bình. Để có cái nhìn tổng quát hơn, phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển có cuộc trao đổi với ông Trần Thắng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình về triển khai Chương trình MTQG 1719 tại địa phương.
Người Sán Chỉ ở Đại Dực làm du lịch cộng đồng

Người Sán Chỉ ở Đại Dực làm du lịch cộng đồng

Xã hội - Mỹ Dung - 19:08, 12/05/2024
Từ một xã vùng cao thuộc diện đặc biệt khó khăn của huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), giờ đây Đại Dực đã khoác trên mình chiếc áo mới. Đặc biệt, đồng bào DTTS nơi đây đã nắm bắt được những lợi thế sẵn có của địa phương, để 'bắt nhịp" thực hiện mô hình du lịch cộng đồng, nhờ đó cuộc sống của người dân đã có nhiều khởi sắc.
Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng trao 10 căn nhà cho hộ nghèo khu vực biên giới tỉnh Kiên Giang

Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng trao 10 căn nhà cho hộ nghèo khu vực biên giới tỉnh Kiên Giang

Trang địa phương - Như Tâm - 19:03, 12/05/2024
Thừa ủy quyền của Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng (BĐBP), Đảng uỷ, Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Kiên Giang phối hợp cùng lãnh đạo huyện Giang Thành vừa tổ chức lễ trao nhà cho các hộ khó khăn về nhà ở tại khu vực biên giới thuộc huyện Giang Thành, tỉnh Kiên Giang trước mùa mưa bão năm 2024.